Uprawa pierścieniaka

UPRAWA PIERŚCIENIAKA

Grzyb ten w stanie naturalnym najczęściej występuje na kopcach, stogach słomy, kompostach, na polu, nigdy zaś – w lesie. W Europie znanych jest około 15 gatunków pierścieniaka, wśród nich pierścieniak uprawny Stropharia rugosoannulata. Odznacza się jednolitą budową owocników, w postaci regularnego kapelusza osadzonego centralnie na trzonku. Kapelusz może mieć kolor od jasno- do ciemnobrązowego, kształt od płaskiego do półkolistego. Trzonek jest zawsze biały; może być gruby lub cienki, prosty lub rozszerzony u podstawy. Na spodzie kapelusza od trzonka ku brzegowi biegną blaszki. Blaszki są fioletowe lub białe, ciemniejące w miarę dojrzewania owocnika. Owocniki są wytwarzane w okrywie przez grzybnię znajdującą się w podłożu. Strzępki grzybni poprzez ścisłe splątanie się tworzą zaczątek owocnika o kształcie jajowatym. Wewnątrz takiego młodego owocnika można rozpoznać jego najważniejsze części. Krótki trzonek przechodzi stopniowo w kapelusz, którego brzeg jest przyrośnięty do trzonka, tworząc w ten sposób zamkniętą przestrzeń. Część kapelusza przyrastająca do trzonka ma konsystencję watowatą i charakterystyczny gwiaździsty kształt, pozwalający odróżnić pierścieniaka od innych grzybów. Jest to osłona, która rozrywa się, gdy kapelusz rośnie i się prostuje. Resztki tej osłony pozostają na trzonie, tworząc pierścień. Jak wspomniano wyżej, młody owocnik cały jest ukryty w osłonie. Jej resztki są widoczne w późniejszym okresie na powierzchni kapelusza u bardzo młodych owocników w postaci zgrubień, u dojrzałych – w postaci białych cętek. W stanie naturalnym kiełkujący zarodnik tworzy sieć delikatnych strzępek, które razem skupione stanowią grzybnię pierwotną. Strzępki grzybni pierwotnej zrastają się, tworząc grzybnię wtórną. W takim stanie grzybnia może rosnąć latami. W określonych warunkach z pewnego zespołu strzępek grzybni tworzy się owocnik.

Zmienność tego gatunku, szczególnie jeżeli chodzi o barwę i pokrój, powoduje, że pojawiają się nowe odmiany. W Polsce w sprzedaży znajdują się dwie odmiany pierścieniaka: Jantar i Kaszub.

Odmiana Jantar tworzy duże owocniki, których przeciętna waga wynosi 50 g. Kapelusz jest jasnobeżowy. Owocniki ukazują się wcześnie, rosną najczęściej pojedynczo, po większym nasileniu plonowania następuje przerwa. Pierwsze trzy rzuty są najbardziej obfite. Odmiana określana jest jako plenna.

Odmiana Kaszub tworzy liczne średniej wielkości owocniki o wadze 20—30 gramów. Kapelusz jest brązowy w białe cętki. Odmiana owocuje później niż poprzednia; jest bardzo plenna.

Pierścieniak może być uprawiany w pomieszczeniach zamkniętych, specjalnie zaadaptowanych do tego celu, przy użyciu różnych czasowych osłon lub na wolnym powietrzu. Do uprawy pierścieniaka nadają się wszystkie pomieszczenia, w których jest możliwe utrzymanie temperatury 20°C i zapewnienie dostępu światła. W pomieszczeniach ogrzewanych jest możliwa uprawa pierścieniaka przez cały rok. Nadają się do tego celu piwnice, komórki i inne wolne pomieszczenia, których ściany muszą być zabezpieczone przed korozją biologiczną i wchłanianiem wilgoci. W pomieszczeniu można wykonać półki, na których układane będzie podłoże. Wysokość brzegu półki wynosi 20—30 cm.

Sposób umieszczania skrzynek z podłożem w pomieszczeniu uprawowym.

Bardzo łatwo można uprawiać pierścieniaka, wykorzystując niskie konstrukcje foliowe. Elastyczna i lekka powłoka foliowa pozwala na wykonanie lekkich ram osłonowych, które bez trudności można umieszczać na podłożu lub przenosić je w inne miejsce podczas wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych lub zbiorów. Podłoże można umieścić w skrzyni inspektowej lub wykonanym tylko w tym celu szablonie z desek. Taką ramę konstrukcyjną nakłada się na skrzynię inspektową lub szablon drewniany. Rama lub skrzynia powinna być wyścielona cienką płachtą z folii perforowanej. Otwory w dnie tak uformowanego pojemnika umożliwiają odpływ nadmiaru cieczy, chronią w ten sposób przed niekorzystnym beztlenowym rozkładem słomy w tym miejscu.

Na wolnym powietrzu pierścieniaka uprawia się na grzędach. Podłoże układa się stopniowo, uciskając kolejne warstwy. Od gleby powinno być izolowane folia perforowaną. Pod uprawę przeznacza się miejsca osłonięte od wiatru, zacienione. Cieniowanie poprawia mikroklimat; całkowity brak dostępu światła hamuje rozwój grzyba. Grzędy mogą być zakładane pod drzewami, wzdłuż budynków, gęstych nasadzeń krzewów itp.

Pierścieniak najlepiej rośnie i tworzy owocniki na podłożu sporządzonym ze słomy zbóż lub paździerzy lnianych. Materiał na podłoże powinien być świeży, czysty, bez zanieczyszczeń. Nie wymaga obróbki wstępnej. Istotną sprawą jest rozdrobnienie słomy. Im lepsze rozdrobnienie słomy, łącznie z jej mieleniem, tym lepsze wyniki w plonowaniu. Słoma przeznaczona na podłoże powinna być wilgotna w 10-20%, przed sadzeniem grzybni należy ją nawilżyć do poziomu 70—75%. Na 100 kg słomy zużywa się 250—300 I wody. Słomę rozdrobnioną układa się w pryzmy i polewa lub deszczuje 2-3 razy dziennie przez 6-10 dni. Lepszym rozwiązaniem jest moczenie słomy w zamkniętym zbiorniku (np. beczce) przez 48 godzin. Na 1 m² grzędy wysokości 25 cm potrzeba 30 kg suchej słomy.