Higiena przy uprawie grzybów
Uprawiane grzyby jadalne stanowią doskonałe podłoże do rozwoju różnych mikroorganizmów. Najbardziej narażona na choroby jest uprawa pieczarki. Intensywna uprawa grzybów, prowadzona zawsze jako monokultura (uprawa jednego gatunku bez zmianowania), wymaga zapewnienia odpowiednich warunków, ograniczających do minimum możliwość porażenia. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że tylko właściwie i racjonalnie prowadzone zabiegi związane z przygotowaniem podłoża i uprawą w optymalnych warunkach środowiska (pomieszczenia uprawowego) gwarantują wysokie plony. W całym procesie uprawy szczególną troskę należy wykazać, prawidłowo przygotowując podłoże.
Oto zestawienie najważniejszych zasad, które powinny być przestrzegane przy higienicznej uprawie grzybów :
1. Grzybnia powinna być mieszana z podłożem w pomieszczeniu zamkniętym, powietrze wchodzące do pomieszczeń po dodaniu grzybni musi być filtrowane.
2. Przed pomieszczeniem, w którym rosną grzyby, powinna znajdować się wycieraczka nasączona 2% roztworem formaliny.
3. Obowiązkowe jest częste mycie podłogi i odkażanie jej za pomocą 2% roztworu formaliny.
4. Należy stale dbać o czystość rąk i odzieży, a w szczególności w czasie umieszczania grzybni w podłożu, nakładania ziemi okrywowej i podczas zbioru owocników; wszystkie narzędzia i sprzęt powinny być każdorazowo odkażane.
5. Wszystkie prace związane z uprawą grzybów należy zacząć od najczystszych miejsc; najpierw wykonuje się czynności w pomieszczeniu uprawowym, później w pomieszczeniach magazynowych, a na końcu przy podłożu.
6. Resztki okrywy, pozostałości po zbiorach, śmiecie i wszelkie inne odpady powinny być gromadzone w zamkniętych pojemnikach.
7. Rośliny rosnące wokół budynków, w których uprawia się grzyby, powinny być często koszone, bowiem starsze są rozsadnikiem mikroorganizmów chorobotwórczych.
8. Muchy, myszy i inne szkodniki powinny być zwalczane, ponieważ zwabione zapachem grzybów roznoszą czynniki chorobotwórcze.
9. Po skończonym cyklu uprawowym należy pomieszczenie odkażać; najlepsze rezultaty daje stosowanie pary wodnej o temperaturze 80°C przez 12 godzin lub dokładne mycie i dezynfekcja za pomocą preparatów chemicznych.
Chemiczne metody zwalczania chorób i szkodników są mało skuteczne i trudne. Wynika to ze specyfiki uprawy grzybów. Grzybnia przez cały czas rozwija się w podłożu i okrywie. Dodanie preparatu chemicznego do podłoża powoduje często jego rozkład biologiczny lub chemiczną neutralizację na skutek łączenia się cząsteczek związku z podłożem. W chemicznej ochronie powinno się używać preparatów selektywnych, które zastosowane w zalecanej dawce, zabijają szkodliwe organizmy nie wpływając ujemnie na grzyb uprawny. Korzystając z preparatów chemicznych należy przestrzegać przepisów obowiązujących w tej dziedzinie. Chodzi tu o bezpieczeństwo konsumenta i ograniczenie do minimum zanieczyszczenia środowiska.
Wykaz aktualnie dopuszczonych do stosowania w uprawie grzybów środków ochrony roślin publikowany jest na każdy rok w czasopismach ogrodniczych.
Program ochrony grzybów jadalnych:
1. Przygotowanie podłoża
a) odkażanie miejsca fermentacji, narzędzi i sprzętu -Karbolina DNK 1%, Sterinol 1%;
b) impregnowanie i odkażanie drewnianych części budynku, pojemników i narzędzi z drewna — Karbolina DNK 10%, moczenie w ciągu 1 godziny, Intox S 10%, Soltox 5%;
c) higiena pomieszczeń, tj. odkażanie korytarzy, podłóg, ścian — Bielinka 250 cm3 w 25 l wody, zmywać powierzchnie odkażane;
d) zamgławianie pomieszczeń — Chloramina 1%;
e) odkażanie ziemi okrywowej — Formalina 1%.
2. Po posadzeniu grzybni
a) po ułożeniu ziemi okrywowej – Formalina 0,5%;
b) zapobieganie chorobom grzybowym — 1 g/m² powierzchni uprawnej preparatu grzybobójczego;
c) zwalczanie muchówek — Szklarniak, Nogos 500 EC 4 cm³/100 m³;
d) odkażanie pomieszczeń — Bielinka 250 cm³ rozpuścić w 25 l wody.
3. Myszy i inne szkodniki — ziarno zatrute, 10—20 ziaren do nory.
W Bielince substancją czynną jest podchloryn sodu. Preparat ten może mieć różne nazwy handlowe, np. Bielnar, Bielinka i inne. Wszystkie preparaty, jeżeli nie ma szczególnych zastrzeżeń, stosuje się zgodnie z instrukcją znajdującą się na opakowaniu.