Szmaciak gałęzisty
Sparassis crispa
Szmaciak gałęzisty jest grzybem pasożytniczym, występującym prawie w całej strefie klimatu umiarkowanego półkuli północnej. Owocniki grzyba można znaleźć u podstawy pni drzew iglastych, najczęściej sosen, rzadziej świerka i modrzewia. Grzyb powoduje dość intensywną zgniliznę korzeni i pni drzew. Szmaciak gałęzisty jest grzybem jadalnym. Owocniki, często o masie 2 — 3 kg, można w chłodzie przechowywać dłuższy okres, gdyż nie są porażane przez pleśnie. Grzyb zawiera związek chemiczny sparassol działający antybiotycznie na grzyby pleśniowe. Owocniki przechowywane w wilgotnym środowisku sprawiają wrażenie jakby rosły, ponieważ poskręcane gałązki wyprostowują się. Gatunek pokrewny — S. laminosa wyrasta w podobny sposób na dębach. Występuje jednak rzadziej i jedynie w Europie. Można go rozpoznać po nieposkręcanych listkowatych płaszczyznach bardzo szerokich gałązek.
Szmaciaka przypomina soplówka gałęzista (Hericium ramosum) należąca do rodziny Hericiaceae (soplówkowate). Soplówka ma owocniki bogato rozgałęziające się, o hymenoforze kolczastym (długie kolce). Występuje w lecie i na jesieni. Rozwija się saprofitycznie lub pasożytniczo na drzewach liściastych, w Europie głównie na bukach, jesionach, dębach i wiązach, w Ameryce Północnej na różnych gatunkach topól. Na martwych pniach jodły występuje w Europie gatunek pokrewny — H. coralloides, który ma jedynie na końcach gałązek kolce ukośnie rozmieszczone, długości 1 —2 cm. W Ameryce Północnej grzyb ten rośnie na różnych gatunkach drzew liściastych. Wszystkie gatunki soplówek są jadalne.
Szmaciak gałęzisty (1) wytwarza owocniki wysokości 5—26 cm, szerokości 6—30 cm, prawie kuliste, zbudowane z płaskich i skręconych gałązek (2), od spodu z warstwą rodzajną. W ziemi rośnie biały trzon. Owocniki są kremowe, białawe lub ochrowe. Miąższ jest biały, woskowaty. Zapach korzenny, smak grzyba przypomina orzechy. Wysyp zarodników jest ochrowy. Zarodniki (3) są jasnożółte aż do bezbarwnych, z kropelką tłuszczu, 6 —7 x 4 — 5 µm.
Soplówka gałęzista (4) ma owocniki szerokości 5—20 cm, wielokrotnie rozgałęzione. Całe gałązki są pokryte kolcami osiągającymi aż 8 mm długości (6). Owocniki są białe lub kremowe; miąższ biały. Zapach i smak są słabe. Wysyp zarodników jest biały; zarodniki (5) bezbarwne, pokryte delikatnymi brodawkami, 3 —5 x 3 — 4 µm.