UPRAWA TWARDZIAKA SHII-TA-KE

UPRAWA TWARDZIAKA SHII-TA-KE

Gatunek w naturalnym siedlisku występuje na martwym drewnie gatunków drzew spokrewnionych z naszym dębem i bukiem. Owocniki wyrastające na drewnie osadzone są na centralnym lub bocznym trzonie. Kapelusz białożółty lub brązowy, o średnicy 5—12 cm, pokryty promienisto ułożonymi drobnymi łuseczkami, ściśle przylegającymi do kapelusza. Brzegi kapelusza są podwinięte, blaszki białe lub cytrynowożółte. Trzon szary z brązowym odcieniem, często umieszczony asymetrycznie, gruby. Miąższ biały, zwarty, o łagodnym smaku i niezwykle przyjemnym balsamicznym zapachu.

Pierwsze próby uprawy twardziaka shii-ta-ke Lentitus edodes ograniczały się do wykorzystywania do rozkładu odpadów drewna następujących gatunków drzew: buku, dębu, grabu, olchy, brzozy i sosny. Przygotowywano wałki drewna o średnicy od 8 do 15 cm i długości 1 do 1,5m. Drewno polewano aż do uzyskania 70% wilgotności i przystępowano do szczepienia grzybni. W tym celu wiertarką elektryczną w każdym kawałku wykonywano kilkanaście otworów o średnicy 1 cm i głębokości 3-5 cm. Aby równomiernie rozmieścić grzybnię w drewnie, wiercono po pięć otworów w trzech rzędach lub po cztery otwory w czterech rzędach. Do otworów wkładano grzybnię, otwór zamykano cylindrycznym korkiem wykonanym z drzewa bukowego. Tak zaszczepione kawałki drewna układano ściśle obok siebie, okrywano słomą, matami ze słomy lub innymi materiałami chroniącymi przed wysychaniem. Po trzech miesiącach wstępnego przerastania materiału grzybnią, grubą okrywę zmieniano na lekką ochronę z gałęzi sosnowych, świerkowych lub innych. W czasie upalnego lata, gdy długo nie było opadów, drewna zraszano za pomocą konewki z wodą. Z chwilą pojawienia się pierwszych owocników, drewno przenoszono w miejsce ocienione i ustawiono skośnie i luźno. Ułatwiało to tworzenie się owocników i swobodne ich wyrastanie we wszystkich kierunkach oraz poprawiało warunki zbioru.

W celu przyspieszenia rozwoju grzybni drewno z grzybnią najpierw suszono, a potem moczono w wodzie przez kilka dni. Rozwój grzybni do sześciu miesięcy najlepiej przebiega w temperaturze 20-30°C. Z jednego okrąglaka uzyskuje się owocniki w ciągu kilku lat.

Okrąglaki drewniane, zaszczepione grzybnią i umieszczone pod osłoną, przetrzymywane do czasu pojawienia się pierwszych owocników.

Dzięki dużym możliwościom rozkładu wielu substancji organicznych twardziak shii-take może być uprawiany na różnych typach podłoży. Dodatek do podłoża substancji zawierających cukry zwiększa plon o 30%. Podobnie grzyb reaguje na dodawanie związków azotowych. Związki nieorganiczne hamują rozwój grzybni; wynika to głównie z faktu silnego oddziaływania tych preparatów na kwasowość środowiska, w którym rozwija się grzybnia. Bardzo ważną zaletą tego grzyba jest duża zdolność tworzenia witamin ze składników, które pobiera z podłoża. Zakres kwasowości podłoża, w którym rozwija się grzybnia, jest szeroki. Dlatego w amatorskiej uprawie nie ma potrzeby regulowania kwasowości. Twardziak shii-take dobrze rośnie przy pH od 1,6 do 7,2, przy czym wyróżnia się dwie optymalne wartości przy pH = 3,5 i pH = 6—7. Światło nie ma wpływu na rozwój grzybni. Rośnie ona niemal tak samo przy sztucznym świetle, naturalnym oświetleniu, jak i w ciemności.

Jak już wspomniano, twardziak shii-take łatwo rozkłada wiele substancji pochodzenia organicznego. Mogą one służyć jako podłoże do uprawy grzyba w warunkach sztucznych. Ilość otrzymanych owocników, ich pokrój i masa pojedynczego owocnika zależą od rodzaju użytego podłoża. W miarę jak skład podłoża staje się bardziej urozmaicony, plony wzrastają. Najwięcej owocników o najwyższej masie uzyskuje się z podłoża sporządzonego ze słomy z dodatkiem trocin i z podłoża, w którego skład wchodzi słoma, trociny i kora. Istnieje ścisła zależność między składem podłoża a wysokością plonów. Wielkość pojedynczego owocnika wzrasta, jeżeli w podłożu jest więcej słomy i kory. Zaś ogólna masa owocników jest wtedy większa, gdy w podłożu jest przewaga słomy i trocin. Jeżeli chodzi o różne gatunki drewna, to lepsze wyniki uzyskuje się z drewna drzew liściastych. Dodatek do podłoża substancji organicznych, takich jak plewy, otręby, suszona krew czy wysłodki poprawia plonowanie.