Muchomor sromotnikowy (amanita phalloides)
Jest to muchomor występujący często. Owocniki wyrastają od lata do jesieni, pojedynczo lub w grupach po kilka, w lasach liściastych (pod dębami i bukami, może też współżyć z brzozą) i mieszanych, rzadziej w iglastych sosnowych. Preferuje zasobne gleby. Śmiertelnie trujący. Dawką śmiertelną jest już jeden średni okaz, wystarczy zjeść 30-50 g tego grzyba. Trujący składnik – amaniatyna – jest oligopeptydem powodującym uszkodzenia komórek. Przyczyną śmierci jest zazwyczaj niewydolność wątroby po jej uszkodzeniu. Trucizna nie jest rozkładana w procesie przetwarzania (gotowania, smażenia, suszenia itp.) Najwięcej śmiertelnych i ciężkich zatruć grzybami w Polsce ma związek właśnie z tym gatunkiem.
Kapelusz: osiąga średnicę 5-15 cm. Zielonkawy w odcieniach jasnych, ciemnych lub żółtawych, z wiekiem silnie płowiejący. Charakterystyczne promieniście wrośnięte w skórę kapelusza ciemne włókienka. Brzeg jaśniejszy albo także biały. Powierzchnia bez resztek osłony lub z pojedynczymi, luźno przylegającymi łatkami, gładka, w czasie wilgotnej pogody lepkawa, sucha błyszcząca. Brzeg bez prążków lub, u starych egzeplarzy, nieznacznie prążkowany.
Blaszki: białe, z wiekiem kremowe. Gęste, średnio szerokie, wolne.
Trzon: Biały z żółtawym lub zielonkawym odcieniem i zygzakowatymi wzorkami. Powierzchnia w górnej części naga, przy podstawie nieco omszona, czasem z przylegającymi łuseczkami. Nieco zwężający się ku górze, z wiekiem watowaty.Podstawa zagłębiona w ziemii bulwiasto zgrubiała i otoczona wyraźną, dobrze rozwiniętą, wysoką, odstającą białą pochwą, która podczas wyciągania u starych osobników może być uszkodzona.
Jak rozpoznać?
– Jasne blaszki zarówno u młodych jak i dojrzałych osobników
– Pochwa u podstawy trzonu (należy tak wyciągnąć grzyba, aby nie została w glebie)
– Zwykle dobrze zachowany pierścień w trzonie, w jego górnej części
– Słodkawy zapach
– Biała barwa wysypu zarodników