Dzieżka pomarańczowa

Dzieżka pomarańczowa
Aleuria aurantia

Dzieżka pomarańczowa i uchówka ośla występują w całym pasie klimatu umiarkowanego półkuli północnej. Oba gatunki należą do klasy workowców. Są to grzyby saprofityczne. Dzieżka pomarańczowa rośnie przeważnie na glebie piaszczystej, na wilgotnych łąkach, w ogrodach, sadach i parkach, a także w prześwietlonych lasach, oraz na skrajach lasów i zarośli.

Rodzaj Aleuria nie jest liczny. W Europie występują jedynie 4 gatunki. Do dzieżki pomarańczowej podobna jest Sarcoscypha coccinea (czarka szkarłatna), która ma szkarłatną warstwę rodzajną, owocniki na owłosionym trzonku. Rośnie wczesną wiosną tylko na gałązkach drzew liściastych.

Inny workowiec — uchówka ośla (Otidea onotica) rośnie przeważnie w lasach iglastych, rzadziej w lasach liściastych. Oba gatunki rosną w ciągu całego lata i jesieni, a dzieżka pomarańczowa również na wiosnę. Zwłaszcza po deszczach można spotkać skupienia jaskrawopomarańczowych owocników. Oba gatunki są jadalne.

Rodzaj Otidea jest liczniejszy, jedynie w Europie rośnie 12 gatunków. Niektóre z nich bardzo łatwo można oznaczyć na podstawie barwy warstwy rodzajnej; np. O. leporina ma warstwę rodzajną rdzawobrązową, O. abietina brązową z fioletowym odcieniem, O. umbrina czekoladowobrązową, O. alutacea szaroochrową, O. concinna cielistożółtą.

Dzieżka pomarańczowa (1) ma owocniki miseczkowate, szerokości 2—10 cm, w starszym wieku szeroko rozpostarte i podgięte. Warstwa rodzajna jest pomarańczowa lub cynobrowoczerwona. Zewnętrzna strona owocnika jest biaława, delikatnie pilśniowata. Miąższ jest szarobiały, kruchy. Smak i zapach nie wyróżniają się. Wysyp zarodników jest biały. Zarodniki (2) są bezbarwne, na powierzchni siateczkowato urzeźbione, z dwiema kropelkami tłuszczu, 17—24 x 9—11 µm.

Uchówka ośla (3) tworzy owocniki wysokości 3—8 cm i szerokości 1 —3 cm, lejkowate, z podgiętym brzegiem. Warstwa rodzajna jest żółtopomarańczowa, zewnętrzna strona owocnika zaś żółta lub ochrowa, gładka. Miąższ jest woskowaty, kruchy. Ma przyjemny smak i zapach. Wysyp zarodników biały. Zarodniki (4) są bezbarwne, gładkie, z dwiemia kropelkami tłuszczu, 10—13 x 5—6 µm. Parafizy są haczykowate (5).