UPRAWA TWARDZIAKA SHII-TA-KE

Uprawa twardziaka shii-take; z lewej strony w czasie przerastania grzybnią, z prawej – okrąglaki ustawione ukośnie w celu lepszego tworzenia owocników.

Wzrost grzybni odbywa się już przy temperaturze 5°C, a intensywność wzrostu zwiększa się do czasu, gdy podniesie się ona do 25°C. Optymalny rozwój przebiega w temperaturze 20-30°C. W temperaturze 35°C grzybnia nie rośnie. Przebieg owocowania jest różny, zależy od składu podłoża, na którym rozwija się grzyb. W odróżnieniu od innych grzybów uprawnych, owocowanie twardziaka shii-ta-ke jest ciągłe. Nie obserwuje się charakterystycznych przerw w wydawaniu owocników. Pierwsze owocniki w warunkach sztucznej uprawy pojawiają się po upływie 3 miesięcy od czasu dodania grzybni. Przy uprawie twardziaka shii-ta-ke obowiązują te same zasady, jakie omawiano opisując uprawę poprzednich gatunków. Istotną różnicą jest wytwarzanie owocników bez konieczności stosowania ziemi okrywowej. Najwcześniej owocniki pojawiają się, jeżeli do uprawy stosuje się trociny dębowe, nieco później wyrastają owocniki na słomie, a najpóźniej rosną na trocinach olszowych. Maksymalne plonowanie występuje pomiędzy piątym a ósmym miesiącem uprawy. Wytwarzanie owocników na korze rozpoczyna się jeszcze później, bo po upływie pięciu, sześciu miesięcy Czas maksymalnego wydawania owocników przypada na siódmy i ósmy miesiąc uprawy. Od ósmego miesiąca uprawy następuje stopniowy spadek wytwarzania owocników. Zmniejszenie plonowania przebiega łagodnie w przypadku uprawy na korze dębowej, a gwałtownie się kończy w przypadku podłoża z olchy. Uprawa założona na podłożu ze słomy i trocin pozwala otrzymać pierwsze owocniki w trzecim miesiącu od dodania grzybni, a zbiory przez trzy do pięciu miesięcy; w sumie okres uprawy trwa sześć do ośmiu miesięcy. Na mieszance kory i słomy uprawa trwa do dwunastu miesięcy, maksymalne plonowanie występuje po upływie siedmiu miesięcy, od dodania grzybni. Z substratu złożonego z trocin i kory pierwsze owocniki pojawiają się po trzech miesiącach, maksymalne plonowanie zaczyna się dopiero w siódmym miesiącu uprawy i kończy się szybko, bo po upływie dalszych dwu miesięcy.

Podłoża zawierające trzy składniki, tj. słomę, korę i trociny, pozwalają otrzymać silne i równomierne owocowanie. Czas wytwarzania dużej ilości owocników jest najdłuższy w porównaniu z innymi rodzajami podłoży. Po upływie dziesięciu miesięcy podłoże jest już prawie zupełnie rozłożone i dalsze przetrzymywanie uprawy jest niecelowe.

W amatorskiej uprawie atrakcyjne może być wykorzystanie okrąglaków. Z obserwacji wynika, że nawet dłuższe działanie ujemnych temperatur w zimie powoduje zahamowanie wzrostu grzybni, ale nie dochodzi do jej obumarcia. W warunkach klimatycznych Polski istnieje możliwość uprawy twardziaka shii-ta-ke w ogródku na wolnym powietrzu. Najlepsze wyniki uzyskuje się na drewnie olszowym, grabie, buku, dębie, wyraźnie gorsze na brzozie. Wyrastające owocniki ważą od 2,5 do 12 dag. W drugim roku uprawy otrzymuje się pierwsze owocniki. W ciągu roku na jednym okrąglaku olszowym tworzy się około 75 owocników, grabowym około 30, na dębowym około 20, a na brzozowym tylko około 10. Zbiory trwają od trzech do pięciu lat.

Przeciętna ilość aminokwasów, znajdująca się w owocnikach twardziaka shii-take jest wysoka. Skład chemiczny owocników w dużym stopniu zależy od podłoża, w którym rozwijała się grzybnia. Owocniki pochodzące z podłoży o zróżnicowanym składzie (słoma, trociny dębowe, kora dębowa) zawartością i składem aminokwasowym przewyższają borowika. Grzyby uzyskane z podłoży pochodzących od drzew liściastych zawierają więcej białka przyswajalnego przez człowieka. Dodatek kory do podłoży zwiększa zawartość białka strawnego o 21%. Grzyb w przemyśle farmaceutycznym jest stosowany do produkcji leków regulujących ciśnienie krwi, zalecany jest do spożycia w przypadku chorób serca i wątroby.