Najprostszym i najtańszym, a jednocześnie atrakcyjnym sposobem uprawy boczniaka jest uzyskiwanie dorodnych owocników tego grzyba z weków, wypełnionych podłożem i ustawionych na okiennym parapecie.
Uprawa boczniaka na podłożu z papieru gazetowego w słoikach.
Substratem, na którym rozwija się grzyb, jest słoma zbóż z dodatkiem substancji organicznej. Podczas sporządzania podłoża należy oddzielać słomę różnych gatunków zbóż oraz słomę zbóż jarych i ozimych. Związane jest to z różnym składem chemicznym słomy i różną ich odpornością na rozkład biologiczny. Słomę przeznaczoną na podłoże tniemy na kawałki długości 4—6 cm.
Materiał na podłoże powinien być suchy, przechowywany w dobrych warunkach. Podobnie wszystkie dodatki, jakie będziemy stosować do słomy, powinny być świeże, bez śladów rozwoju pleśni. Jako dodatki mogą być stosowane wysłodki buraczane, melasa, trociny, kora i wióry dębu, buku, topoli i olchy, plewy i otręby zbóż, kolby i osadki kukurydzy.
Poniżej podano przykłady mieszanek przeznaczonych do uprawy boczniaka.
Receptura 1
Słoma żyta ozimego lub pszenicy ozimej – 100 kg;
Trociny lub kora albo wióry drzew – 25 kg;
Aktywator – 0,2 kg;
Woda – 150 l.
Razem około 275 kg substratu.
Receptura 2
Słoma żyta ozimego lub pszenicy ozimej — 100 kg;
Wysłodki buraczane — 20 kg;
Aktywator – 0,2 kg;
Woda – 100 l.
Razem około 220 kg substratu.
Receptura 3
Słoma żyta ozimego lub pszenicy ozimej — 100 kg;
Plewy lub otręby zbóż — 20 kg;
Aktywator — 0,2 kg;
Woda – 120 l.
Razem około 240 kg substratu.
Receptura 4
Słoma jęczmienia ozimego lub owsa — 110 kg;
Trociny lub wióry albo kora drzew – 33 kg;
Aktywator — 0,2 kg;
Woda 150 l.
Razem około 300 kg substratu.
Receptura 5
Słoma jęczmienia ozimego lub owsa — 110 kg;
Wysłodki buraczane — 30 kg;
Aktywator — 0,2 kg;
Woda — 120 l.
Razem około 260 kg substratu.
Receptura 6
Słoma jęczmienia ozimego lub owsa — 110 kg;
Plewy lub otręby zbóż – 35 kg;
Aktywator — 0,2 kg;
Woda — 150 l.
Razem około 300 kg substratu.
Skład aktywatora jest następujący: Na2O – 1,5; K2O -2; CaO – 33,5; MgO – 3,4; MnO – 1,8; Fe203 – 3,9; SiO2 – 13,6; B2O3 – 0,8; P2O5 – 10,1 (poszczególne wartości zostały podane w %).
Wszystkie składniki powinny być dokładnie wymieszane. Dodatek aktywatora wpływa przede wszystkim na podniesienie jakości biologicznej owocników. Jego skład jest wynikiem wieloletnich badań uczonych japońskich; bowiem w tym kraju uprawa boczniaka osiąga ponad sto tysięcy ton rocznie. Wszystkie dodatki do słomy w ilości od 10 do 30% suchej masy słomy użytej do sporządzania podłoża wpływają dodatnio na smak owocników, a więc na ich skład chemiczny. Po odważeniu i rozdrobnieniu składników należy je dokładnie wymieszać i nawilgocić; aktywator natomiast rozpuścić w 10 I gorącej wody, używając do tego celu plastykowego lub szklanego naczynia. Roztwór składników mineralnych (rozpuszczony aktywator) dodajemy do wody przeznaczonej do moczenia słomy. Czynność tę rozpoczynamy od polewania niewielką ilością wody, około 20 l na 100 kg suchej słomy, stopniowo zwiększając ilość wody i częstość nawadniania. Słoma powinna wchłonąć wodę w ciągu 6 dni. Nawilgocenie słomy jest bardzo ważną czynnością. Optymalna wilgotność wynosi 75%. Znacznie łatwiejsze jest moczenie słomy przy użyciu zbiornika. Po skończonym moczeniu sprawdzamy kwasowość mieszaniny za pomocą kwasomierza polowego. Optymalny zakres wartości pH dla boczniaka wynosi od 5,5 do 7. Przy zbyt kwaśnym odczynie przyjmuje się, że na każde pół stopnia na skali kwasomierza należy dodać 5 dag kredy na 100 kg substratu.
Nawilgocone podłoże poddaje się procesowi pasteryzacji według zasad podanych w rozdziale o przygotowaniu podłoży do uprawy, z tą różnicą, że okres utrzymywania temperatury 60°C w tym przypadku jest krótszy i wynosi 6-8 godzin. Po pasteryzacji podłoże dojrzewa przez trzy doby w temperaturze 48-50 °C, potem jest chłodzone do temperatury 25°C, a następnie należy natychmiast przystąpić do sadzenia grzybni.
Podłoże przygotowane do uprawy boczniaka: a) worek wypełniony słomą, b) skrzynka z podłożem, c) pień drewniany.
Podłoże po pasteryzacji należy wyjąć z pojemników, w których było pasteryzowane, i umieścić na odkażonej płycie. Potrzebną ilość grzybni trzeba dokładnie wymieszać z podłożem. Grzybnia boczniaka jest wytwarzana przez Specjalistyczne Przedsiębiorstwo Produkcji Grzybni w Bydgoszczy. W Polsce znana jest dotychczas tylko jedna odmiana boczniaka, tj. NB-80. Odmiana ta odznacza się dużą żywotnością i szybkim przerastaniem podłoża, wytwarza owocniki typowe dla boczniaka ostrygowatego. Znacznie lepiej plonuje w niższych temperaturach. Odmiana korzystnie reaguje zwyżką plonu na wzbogacanie podłoża w cukry. Jeżeli podłoże było pasteryzowane, wystarczy dodać 3% grzybni w stosunku do masy podłoża użytego do uprawy. Na małą skalę możliwa jest uprawa boczniaka bez pasteryzacji podłoża. Wykorzystując łatwość, z jaką grzybnia przerasta podłoże, należy dodać co najmniej 10% grzybni w stosunku do suchej masy podłoża. Jeżeli uprawa jest prowadzona w workach foliowych, a do jednego worka mieści się około 7 kg suchej słomy, na każdy worek podłoża trzeba przygotować 20 dag grzybni. Jeżeli podłoże nie było pasteryzowane, na każdy worek należy przeznaczyć jedno opakowanie grzybni o wadze około 600 gramów. Grzybnia boczniaka produkowana jest w postaci ziarnistej, dlatego nie sprawia żadnego kłopotu podczas jej mieszania z podłożem. Grzyb nie wymaga do tworzenia owocników stosowania ziemi okrywowej.
Podłoże po wymieszaniu z grzybnią należy ponownie umieścić w pojemnikach. Mogą to być worki polietylenowe po nawozach lub skrzynki stosowane jako opakowanie do owoców i warzyw (z tworzyw sztucznych lub drewniane). Nie poleca się skrzynek z tworzyw sztucznych jako pojemników do pasteryzacji. Niektóre tworzywa w wyższych temperaturach mogą wydzielać gazy szkodliwe dla grzybni. Podłoże do owocowania może być także umieszczone na półkach. Półki i skrzynki wyściełamy cienką, perforowaną folią polietylenową. Otwory o średnicy od 0,7 do 1 mm w folii wykonujemy ręczną lub elektryczną wiertarką w rozstawie 10 na 10 cm.